تاریخچه زیتون: از ایران به کل جهان

زیتون بیشتر در منطقه ی مدیترانه شرقی شناخته میشود.اگرچه در کل جهان یافت میشود.ولی منشاش این منطقه است.تاریخچه زیتون در ایران به دوهزار سال قبل برمیگردد.
زیتون میوه ایست بسیار خوش مزه و پر خاصیت که طرفداران بسیاری دارد.از دیرباز مهمان سفره های ما ایرانیان است.منطقه طارم و رودبار بیشترین تولید زیتون در ایران را دارند.پیش از این گمان میرفت قدمت زیتون در رودبار و طارم به 800 سال پیش برسد.آخرین تحقیقات باستان شناسی بیانگر این نکته است که قدمت زیتون در طارم و رودبار به بیش از دوهزار سال قبل برمیگردد.به طوری که ناصرخسرو نیز در سفرنامه خود از زیتون در رودبار و طارم سخن به میان آورده است.
اولین بار این گیاه در گرگان مشاهده شده است.در استان های فارس،کرمان و سیستان بلوچستان نیز مشاهده شده و بقایای این درخت در دامنه زاگرس نیز یافت میشود.
درباره تاریخچه زیتون در ایران و ورود آن برای اولین بار اطلاعات زیادی در دست نیست.ممکن است توسط اعراب یا یونانیان به ایران وارد شده باشد.یا این که عده ای بر این نظرند که توسط پناهدگان سوری برای اولین بار به ایران آمده است.برخی دیگر ورود آن را در زمان تسلط یونانیان به ایران میدانند.
زیتون گیاه بومی آسیای صغیر می باشد که از حدود ۶۰۰۰سال پیش از طریق ایران ، سوریه و فلسطین به بقیه نواحی مدیترانه گسترش یافته است .
این میوه از قدیمی ترین درختان شناخته شده در جهان می باشد .این درخت در جزیره کرت از ۳۰۰۰سال قبل از میلاد به عنوان منبع ثروت پادشاهی تـــمدن باستان عصر مفرغ جزیره کرت به حساب می آمد. اهالی فنیقیه، کشت زیتون راه از سواحل مدیترانه تا افریقا و جنوب اروپا گسترش دادند. زیتون ا ز ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد در مقبره های مصری یافت شده است .
سپس به یونان قدیم و پس از آن به روم گسترش یافت و همزمان با استیلای رومی ها ،آنان زیتون را با خود به مناطق مختلف بردند.

۱۴۰۰سال پیش پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) پیروان شان را به استفاده از روغن آن جهت استعمال خارجی توصیه می کردند و خودشان نیز از روغن آن استفاده می کردند .استفاده از این روغن در بسیاری از مذاهب و فرهنگ ها دیده شده است .همچنین از آن در مراسم ویژه استفاده می شده است .در آئین غسل تعمید در کلیسا های مسیحی ،روغن مقدس که معمولا” روغن زیتون بوده به عنوان تدهین و روغن مالی استفاده می شده است .در مراسم کریسمس ، روغن آن برای تقدیس و برکت دادن توسط اسقف به عنوان chrism یا روغن آمیخته و مرهم ، استفاده می شده است .همانند انگور مبلغین مذهبی مسیحی درخت زیتون را با خود به عنوان منبع غذایی به کالیفرنیا بردند .این روغن همچنین به عنوان تدهین و روغن مالی پادشاهان قدیم یونانی و کلیمی نیز استفاده می شده است .یونانیان ،برندگان مسابقات ورزشی را با این روغن ،روغن مال میکردند .همچنین از روغن زیتون به عنوان روغن مالی مردگان در برخی فرهنگها استفاده می شده است .درختان زیتون در طول هزاران سال توسط انسانها دستکاری شده است و این امر باعث شده است که گونه دقیق برخی از این درختان شناخته نشود .گونه های زیتونی که در یک کشور یافت می شود ممکن است به نام های متفاوت نام گذاری شده باشد .برخی از تحقیقات که در حال حاضر در حال اجرا است، با استفاده از تکنیک های نقشه زنی به مشخص شدن رقم دقیق زیتون کمک می کند .در چند صد سال گذشته زیتون به مناطق شمال و جنوب امریکا ،ژاپن، نیوزیلند و استرالیا گسترش یافته است .